Κάνοντας τη σύνδεση

Ερευνητική δημοσιογραφία και βιωσιμότητα

Ο Στέλιος Κούλογλου και η σειρά των ντοκυμαντέρ του Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα
αποτελούν τρανό παράδειγμα ερευνητικής δημοσιογραφίας για τα ελληνικά δεδομένα.

Ο ίδιος και η εκπομπή του έχουν ήδη γίνει πρότυπο αλλά και θα εξακολουθήσουν να γίνονται και στο μέλλον για μια σειρά νέων δημοσιογράφων και εκπομπών που θα δημιουργήσουν και στην ελληνική δημοσιογραφία μια αντίστοιχη παράδοση που συναντούσαμε μέχρι πρότινος μόνο στο εξωτερικό.

Η ερευνητική δημοσιογραφία είναι πάντα επίκαιρη

Και δεν είναι μόνο καλό αλλά θα έλεγα και επιβεβλημμένο σήμερα, τέτοιου είδους εκπομπές να επαναλαμβάνονται ανά τακτά διαστήματα για να τις βλέπουν όσο γίνεται περισσότεροι και να αρχίζουν να γίνονται και οι ίδιοι ερευνητικοί και αναζητητές της αλήθειας σε όλους τους τομείς της ζωής τους και να στρέφονται σε πιο ενημερωμένες επιλογές με γνώμονα τη υγεία τους και τη βιωσιμότητα.

Αυτό είναι το ελάχιστο που μπορεί και πρέπει να κάνει η ελληνική τηλεόραση απέναντι μας ως έκφραση στοιχειώδους αμεροληψίας και αντικειμενικότητας.

Είναι ταυτόχρονα το χρέος και η απάντηση απέναντι στη πρόκληση της σημερινής πραγματικότητας του πλανήτη που απαιτεί από όλους μας τη μέγιστη υπευθυνότητα.

Μπορεί να ακούγεται αφελές να ζητάμε από ένα κυρίαρχο μαζικό μέσο(corporate media) με συγκεκριμένη ατζέντα, στόχους και οικονομικά συμφέροντα να λειτουργήσει όπως λειτουργούν τα εναλλακτικά μέσα ενημέρωσης(alternative media), αλλά τουλάχιστον μπορούμε να απαιτούμε από αυτό να συμμορφώνεται σταδιακά με τις επιταγές των καιρών.

Αυτή τη στιγμή η τηλεόραση και η διαφήμιση είναι ο μεγάλος ένοχος για τη δεινή θέση που έχουμε φέρει το περιβάλλον του πλανήτη.

Η ήδη πανίσχυρη και ανελέητη ώθηση στον άκρατο και αλόγιστο καταναλωτισμό με ταυτόχρονη αποσιώπηση και άγνοια των συνεπειών του για την υγεία μας και την υγεία του πλανήτη είναι παντού και έχει διαποτίσει και δηλητηριάσει κάθε πτυχή της ζωής μας.

Μοιάζει με το εκτυφλωτικό φως χιλιάδων προβολέων που φέγγουν μονόπλευρα και εστιάζουν μόνιμα σε ένα κατασκευαμένο σκηνικό - βιτρίνα, όπως το σκηνικό σε μια ταινία γουέστερν όπου όλη η ζωή διαδραματίζεται εκεί.

Όταν η αναζήτηση της αλήθειας, η απομυθοποίηση και η αποκάλυψη πάνε μαζί

Η πραγματική ζωή όμως είναι πίσω από αυτό το στενό και περιοριστικό σκηνικό, στην απεραντωσύνη, το πλούτο και την ομορφιά που υπάρχει πέρα από αυτό.

Και αυτή την απεραντωσύνη προσπαθεί να τη φωτίσει με το ισχνό φως ενός κεριού η ερευνητική δημοσιογραφία, τα εναλλακτικά μέσα αλλά και γενικότερα η περιέργεια του ανθρώπου.

Είναι ένα Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα και μια απόπειρα πανοραμικής απεικόνισης της πλήρους εικόνας, που καταδεικνύει περίτρανα τη ματαιότητα του παραπάνω σκηνικού να εγκλωβίσει τη ζωή.

Ο συσχετισμός δυνάμεων συντριπτικός υπερ των κυρίαρχων μαζικών μέσων, η δύναμη επανάληψης και ενίσχυσης του μηνύματος τους ασύλληπτη, η χειραγώγηση και η κατευθυνόμενη συμπεριφορά αναμφισβήτητο γεγονός.

Αλλά όλο αυτό το πανίσχυρο οικοδόμημα είναι καταδικασμένο να καταρρεύσει μαζί με το καταστροφικό, μη βιώσιμο μοντέλο ζωής που πλασσάρει γιατί πολύ απλά δεν μπορεί να το υποστηρίξει άλλο ο πλανήτης.

Ο πλανήτης μας έχει ξεπεράσει προ πολλού τα όρια του και δεν μπορεί πλεόν να υποστηρίξει το καταναλωτικό τρόπο ζωής ενός δυτικού ανθρώπου που καταναλώνει όσο 20 έως 50 άνθρωποι των φτωχών χωρών. Εκτός του ότι δεν είναι δίκαιο, δεν είναι πλέον και εφικτό, και όσο αυτό παρατείνεται, γίνεται με ανυπολόγιστες και μη αναστρέψιμες συνέπειες για το μέλλον μας.

Σ’αυτή λοιπόν την εποχή που ο ανεξέλεκτος καταναλωτισμός προκαλλεί ανεξέλεκτη επιδείνωση και καταστροφή στο πλανήτη η ελληνική τηλεόραση πρέπει να τεθεί προ των ευθυνών της απέναντι στο θεατή.

Ένα θεατή που ευαισθητοποιημένος και ενημερωμένος από τα πολλά Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα που έχουν ξεφυτρώσει δεν βολεύεται πια με τον εμπαιγμό της νοημοσύνης του που επιχειρείται μέσω των αθλιοτήτων που αποκαλούνται εκπομπές και ειδήσεις ή το καταιγισμό χιλιάδων διαφημίσεων που όλες τους προωθούν επιθετικά τον άκρατο καταναλωτισμό και τη καταρράκωση κάθε έννοιας βιωσιμότητας.