Κάνοντας τη σύνδεση

Τρομάζει η νέα... τήξη πραγμάτων
Του
ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ

Παλαιότερα, το όνειρο των τσάρων της Ρωσίας ήταν η απρόσκοπτη πρόσβαση στην ανοιχτή θάλασσα, ήθελαν να περνούν ανεμπόδιστα τον Βόσπορο και τη Βαλτική. Μεταθανάτια, οι κλιματικές αλλαγές «συμμάχησαν» και απ' ό,τι φαίνεται τους κάνουν το χατίρι. Στα θετικά, εκτός από τις μεγαλύτερες δυνατότητες της χρήσης των ωκεανών για μεταφορές, θα αυξηθούν οι περιοχές για αλιεία και για διερεύνηση κοιτασμάτων πετρελαίου.


Μερικές από τις πρώτες εκτιμήσεις γύρω από την έρευνα της ομάδας Αμερικανών επιστημόνων του Εθνικού Κέντρου Ατμοσφαιρικής Ερευνας η οποία αξιολόγησε τον αντίκτυπο των εκπομπών άνθρακα στο κλίμα του πλανήτη και υπολόγισε ότι μέχρι το 2040, ή και νωρίτερα, τα επιπλέοντα κομμάτια πάγου που καλύπτουν τον παγωμένο Αρκτικό Ωκεανό θα λιώνουν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους το καλοκαίρι.

Σε 30 με 50 χρόνια, κατέληξαν, οι καλοκαιρινοί θαλάσσιοι πάγοι θα έχουν εξαφανιστεί από όλη σχεδόν την περιοχή της Αρκτικής.

Για αυτές τις εφιαλτικές προβλέψεις μιλούν στην «Ε» ειδικοί με το περιβάλλον επιστήμονες. «Εκείνο που συμπεραίνεται», τονίζει ο καθηγητής Δημήτρης Λάλας «από τις μελέτες του Εθνικού Κέντρου Ατμοσφαιρικών Ερευνών των ΗΠΑ και του Εθνικού Κέντρου Στοιχείων Χιονόπτωσης και Πάγων είναι ότι υπάρχει περίπτωση απότομης τήξης των πάγων σε περίπου τριάντα πέντε χρονια.


Αυτό θα έχει μια σειρά από συνέπειες, όπως: η κυκλοφορία του αέρα στην ατμόσφαιρα θα αλλάξει γιατί οι κρύες μάζες που έρχονται από το Βορρά και στην Ελλάδα και δημιουργούνται από την ψύξη του αέρα πάνω από τον πάγο δεν θα είναι τόσο ψυχρές. Αμα δεν έχει το χρόνο να παγώσει η μάζα που θα κατεβαίνει δεν θα είναι τόσο κρύα. Το δεύτερο είναι ότι θα επιδράσει στην θερμοκρασία των ωκεανών και ειδικά του Ατλαντικού. Επίσης αναμένεται να αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας πάνω από 7 μέτρα. Αυτό από μόνο του είναι τρομακτικό».


Ο ίδιος μιλά για τοπικές θετικές αλλά και αρνητικές επιπτώσεις. «Η χλωρίδα και η πανίδα θα αλλάξουν άρδην, διάφοροι πληθυσμοί που μετά βίας ζουν από το κυνήγι της φώκιας και της αρκούδας θα μετακινηθούν αναγκαστικά. Ταυτόχρονα θα έχουμε μεγαλύτερες δυνατότητες της χρήσης των ωκεανών για μεταφορές. Θα υπάρχουν και άλλες ευεργετικές διαστάσεις: θα αυξηθούν οι περιοχές για αλιεία και για διερεύνηση κοιτασμάτων πετρελαίου.


Ηδη από μετρήσεις το αντίστοιχο φαινόμενο που ήδη υπάρχει, το λιώσιμο των πάγων στη Γροιλανδία την άνοιξη, έχει επεκταθεί, από 13 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα το 1979, στα 18 εκατομμύρια τ.χ. Ειδικά για την περιοχή αυτή είχε υπάρξει στο παρελθόν η ανακοίνωση της πιθανής "κατάρρευσης" του στρώματος του πάγου. Υπήρχε μια θεωρία που έλεγε ότι ξεκινώντας η αύξηση της θερμοκραίας δημιουργούνται κάποια στρώματα λιγότερο στέρεου πάγου, με αποτέλεσμα τα στρώματα πάνω από αυτά να κατολισθαίνουν προς τη θαλάσσα με αποτέλεσμα την αποψίλωση της Γροιλανδίας από τον πάγο».


Για σοβαρές ενδείξεις ύπαρξης κλιματικών αλλαγών οι οποίες οφείλονται στην υπερσυγκέντρωση των αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα που προέρχονται από ανθρωπογενείς δραστηριότητες καύσης υγρών και ορυκτών καυσίμων, μιλά η Μαρία Α. Μιμίκου, καθηγήτρια στο Εργαστήριο Υδρολογίας και Αξιοποίησης Υδατικών Πόρων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου:


«Η κλιματική αλλαγή αφορά τη συστηματική αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη η οποία θα οδηγήσει σε μια σειρά από αλλαγές στον κύκλο του νερού, τόσο στις χερσαίες επιφάνειες όσο και στη θάλασσα και στους ωκεανούς. θα υπάρξει αύξηση της εξάτμισης και της διαπνοής στα φυτά, θα τροποποιηθούν οι βροχοπτώσεις, θα έχουμε αύξηση ή μείωση ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος ή μήκος, μείωση της χιονόπτωσης και λιώσιμο των πάγων κυρίως στους πόλους, συνεπαγόμενη αύξηση της στάθμης της θαλάσσας κ.λπ.


Η αυξηση στη στάθμη της θάλασσας σε χώρες που γειτνιάζουν σε αυτή θα επιφέρει σημαντικότατες επιπτώσεις στις παράκτιες και νησιωτικές περιοχές. Για παράδειγμα, η Ολλανδία, που βρίσκεται κάτω από τη στάθμη της θάλασσας, ήδη μελετά τα φαινόμενα αυτά με εντατικούς ρυθμούς, δεδομένου ότι υπάρχουν φόβοι για πλημμύρες. Η Ελλάδα, ούσα νησιωτική χώρα με χιλιόμετρα παράκτιων περιοχών, είναι από τις χώρες που πρέπει να μελετηθούν για το θέμα αυτό».


Στις αβεβαιότητες και τα σφάλματα που παρουσιάζουν πολλές φορές τα κλιματικά αναφέρεται ο Νίκος Καραταράκης, μετεωρολόγος της ΕΜΥ: «Υπάρχουν μοντέλα που δίνουν προγνώσεις λαμβάνοντας υπόψη κάποια σενάρια εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, δίνοντας αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη από 1,5 έως και 4 βαθμούς τις επόμενες δεκαετίες. Προφανώς αυτή η άνοδος έχει ήδη και θα έχει στο μέλλον επιπτώσεις στον Αρκτικό Ωκεανό και στη Γροιλανδία.


Βεβαίως αυτά τα μοντέλα έχουν και αβεβαιότητες ως προς τις προβλέψεις, παρουσιάζουν και σφάλματα. Ενα άλλο στοιχείο το οποίο δεν λαμβάνουν υπόψη τους είναι η φυσική μεταβλητότητα του κλίματος, αφού ύστερα από δέκα χρόνια μπορεί να συμβεί μια αλλαγή, να πέσει η θερμοκρασία, κάτι που σήμερα το κλιματικό μοντέλο δεν το λαμβάνει υπόψη. Αυτό θα επηρεάσει το κλίμα.


Οντως το φαινόμενο του θερμοκηπίου, οι αυξημένες εκπομπές αερίων, όπως διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο, διοξείδιο του αζώτου, έχουν συμβάλει και θα συμβάλουν στο μέλλον στην αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη, με τις γνωστές συνέπειες που ζούμε και θα ζήσουμε στο μέλλον».


ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 14/12/2006