Δεν μπορεί να υπάρξει κριτική του καπιταλισμού χωρίς κριτική της Πατριαρχίας!
Γιατί η Αριστερά δεν αποτελεί εναλλακτική λύση
Claudia von Werlhof *
* Καθηγήτρια Γυναικείων Σπουδών στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνιολογίας, του Πανεπιστημίου του Innsbruck της Αυστρίας
Δημοσιεύτηκε στο: CNS - Καπιταλισμός - Φύση - σοσιαλισμός, Vol. 18, Nr. 1, Νέα Υόρκη / Λονδίνο (Routledge), Μάρτιος 2007, σελ. 13-27
Φεμινιστική έρευνα και Αριστερά
Από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1970, μια μοναδική πολιτική κατανόηση αναδύθηκε μέσα στο νέο κίνημα των γυναικών. Ένα κίνημα που δεν αμφισβητούσε μόνο τα θεμέλια της δεξιών πολιτικών, αλλά και εκείνα της Αριστεράς, και ακόμα τη βάση της σύγχρονης επιστήμης. Στη Γερμανία, αυτό το έργο μιας νέας και βαθιάς κριτικής του καπιταλισμού και της πατριαρχίας οδηγήθηκε από την Maria Mies, την Βερόνικα Bennholdt-Thomsen, και εμένα την Claudia von Werlhof - γνωστή ως Σχολή του Μπίλεφελντ και αργότερα ως μέρος του οικο-φεμινισμού. Ωστόσο, δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος μέχρις ότου το κίνημα των γυναικών προσβληθεί από την τύχη των περισσότερων κοινωνικών κινημάτων και να διαιρεθεί: στην περίπτωση αυτή, γυναίκες της «Αριστεράς» από τη μία πλευρά, και γυναίκες «φεμινίστριες» από την άλλη. Στη δεκαετία του 1980, η φεμινιστική έρευνα άρχισε να αντικαθίσταται σχεδόν αποκλειστικά από τις «σπουδές φύλου» που εισήχθησαν από τις ΗΠΑ. Το αποτέλεσμα ήταν μια αποπολιτικοποίηση του φεμινιστικού κινήματος και των γυναικείων σπουδών. Αυτό δεν σήμαινε ότι οι γυναίκες είχαν τώρα μικρότερη παρουσία στην επιστήμη ή στην πολιτική. Στην πραγματικότητα, το αντίθετο συνέβαινε. Ωστόσο, η ακμή και ο ριζοσπαστισμός των γυναικείων σπουδών, είχε πλήρως εξαφανιστεί.
Αυτό που ονομάζεται «παγκοσμιοποίηση» έχει προκαλέσει μια τέτοια ταχεία επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης των περισσότερων ανθρώπων σε αυτόν τον πλανήτη που φαίνεται ανεξήγητο γιατί η επιστήμη και η πολιτική - συμπεριλαμβανομένων και των περισσότερων γυναικών που συμμετέχουν στα δύο - φαίνεται να αγνοούν επίμονα το θέμα. Αυτό πρέπει να μας φανεί ως ιδιαίτερα περίεργο, δεδομένου ότι οι σωστές ερωτήσεις είχαν ερωτηθεί εδώ και καιρό, και η κατανόηση είχε φτάσει σε τέτοιο βαθμό που όχι μόνο έκανε δυνατή την ορθή ανάλυση, αλλά και άνοιγε τη συζήτηση για πραγματικές εναλλακτικές λύσεις. Πρέπει να υποτεθεί, όμως, ότι ήταν ακριβώς αυτό το επίτευγμα που προκάλεσε τις καλά ενορχηστρωμένες καμπάνιες από την Αριστερά όσο και τη Δεξιά, να υπονομεύουν το κίνημα των γυναικών και τη φεμινιστική έρευνα. Αυτό το επεισόδιο στην πολιτική ιστορία είναι πολύ περίπλοκο για να περιγραφεί εδώ. Αντίθετα, το δοκίμιο αυτό θα εξετάσει την ένταση μεταξύ του φεμινισμού και της αριστεράς. Όπως θα γίνει σαφές, η άποψη της Σχολής του Μπίλεφελντ είναι ότι, παρά την ρητορική της, η Αριστερά δεν έχει - και δεν μπορεί - να προωθήσει μια εναλλακτική λύση στο σύστημα που ζούμε.
Τι πραγματικά σημαίνει καπιταλισμός;
Μεταξύ των πρώτων θεμάτων που το κίνημα των νέων γυναικών και η έρευνα του επικεντρώθηκαν, ήταν η βία κατά των γυναικών και η απλήρωτη οικιακή εργασία. Το «γυναικείο ζήτημα» είχε αντιμετωπιστεί ως μέρος του ευρύτερου κοινωνικού και οικολογικού περιβάλλοντος. Η πρόθεσή του ήταν να εξηγήσει πώς αυτά τα φαινόμενα μπορούσαν να υπάρχουν εν μέσω της υποτιθέμενης ειρήνης και της δημοκρατίας, ενός καπιταλιστικού καθεστώτος μισθωτής εργασίας, και του συνεχώς υποτίθεται αυξανόμενου βιοτικού επίπεδου στις βιομηχανικές χώρες - αυτό που περνά ως «δυτικός πολιτισμός». Ωστόσο, μια ματιά πέρα από τα όρια του λεγόμενου «Πρώτου Κόσμου» επέκτεινε περαιτέρω το ερώτημα: Πώς είναι δυνατόν, παρά την ένταξή του στη "πρόοδο" και την "ανάπτυξη", ο λεγόμενος «Τρίτος Κόσμος» παρέμενε να χαρακτηρίζεται από υπανάπτυξη και έλλειψη της μισθωτής εργασίας – για να μην αναφέρουμε τη δικτατορία, τον πόλεμο και τη βία; Και πώς ήταν δυνατόν ο δήθεν αντι-καπιταλιστικός «σοσιαλισμός» του λεγόμενου «Δεύτερου κόσμου» (προφανώς σε «ανταγωνισμό των συστημάτων» με τη Δύση) δεν επέτρεψε ακόμη και ψευδο-δημοκρατικές πολιτικές συνθήκες και δεν έφθασε ποτέ τον «σχεδιασμένο στόχο» του;
Μετά από προσεκτική μελέτη όλων αυτών των θεμάτων, η κοινωνικο-οικονομική έρευνα από τις Mies, Bennholdt-Thomsen, και εμού της ίδιας, επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό στο λεγόμενο «τρίτο μέρος» του κόσμου. Το αποτέλεσμα ήταν η διατύπωση μιας θεωρίας περί μιας νέας, διευρυμένης έννοιας του καπιταλισμού. Αυτό που ακολουθεί είναι μια συνοπτική παρουσίαση της εν λόγω θεωρητικής θέσης.
Για τις καπιταλιστικές «σχέσεις παραγωγής»
• Η βασική αντίφαση του καπιταλισμού δεν είναι μεταξύ μισθωτής εργασίας και κεφαλαίου, αλλά μεταξύ όλης της εργασίας – της ζωής - και του κεφαλαίου.
• Η καπιταλιστική οικονομία δεν είναι κατανοητή από εκείνους που κατανοούν τη μισθωτή εργασία, αλλά από εκείνους που κατανοούν την απλήρωτη εργασία, ειδικά την σύγχρονη οικιακή εργασία / «δουλειά του σπιτιού». Ο καπιταλισμός ακολουθεί τη λογική ότι η εργασία-ακριβώς όπως οι φυσικοί πόροι ή η εργασία του νοικοκυριού- θα πρέπει να είναι ελεύθερα και «γόνιμα» όσο το δυνατόν.
• Δεν είναι η προλεταριοποίηση, αλλά η «συζυγοποίηση» της εργασίας (συμπεριλαμβανομένης πάντα περισσότερο της εργασίας των λευκών ανδρών) που χαρακτηρίζει την καπιταλιστική ανάπτυξη
• Τάσεις για το τρέχον σύστημα της μισθωτής εργασίας να εξαφανιστεί δεν σημαίνει εξαφάνιση του καπιταλισμού, αλλά, αντιθέτως, την εμβάθυνση και την επέκτασή του.
• Ακόμη περισσότερο και από το σύστημα της μισθωτής εργασίας, οι μορφές της μη αμειβόμενης εργασίας (ή τουλάχιστον μορφές μη τακτικής μισθωτής εργασίας) είναι αυτές που καθορίζουν τον καπιταλισμό: η οικιακή εργασία, οι νέες μορφές δουλείας, καταναγκαστικής εργασίας, και η δουλοπαροικία, η «περιθωριοποίηση» και οι διάφορες υβριδικές μορφές αυτών των επισφαλών σχέσεων παραγωγής (και δεν μιλάμε μόνο για την εμπορευματική παραγωγή, αλλά και τη παραγωγή διαβίωσης επίσης). Καμία από αυτές τις σχέσεις παραγωγής δεν πρέπει να παρερμηνευθεί ως προ-καπιταλιστική - όλες είναι εγγενώς καπιταλιστικές! Ο καπιταλισμός δεν έχει να κάνει με τη μισθωτή εργασία, αλλά με τις φθηνότερες δυνατές μορφές εμπορευματικής παραγωγής.
• Ο καπιταλισμός έχει δημιουργήσει τη σύγχρονη «διαίρεση της εργασίας με βάση το φύλο». Αυτό το τμήμα αποτελεί το θεμέλιό του και περιλαμβάνεται στον διεθνή καταμερισμό της εργασίας στο πλαίσιο του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος. Χωρικοί και αποικιακό εργατικό δυναμικό αναλαμβάνουν το ρόλο των γυναικών. Καμία πραγματική αξία δεν συνδέεται με την εργασία τους και γι 'αυτό σχεδόν δεν πρέπει να αμείβεται.
Σχετικά με το "Συσσώρευση του Κεφαλαίου"
• Ο στόχος του καπιταλισμού δεν είναι η μετατροπή όλης της εργασίας σε μισθωτή εργασία, αλλά η μετατροπή όλης της εργασίας, κάθε μορφής ζωής, και του ίδιου του πλανήτη σε κεφάλαιο, με άλλα λόγια: σε χρήματα, εμπορεύματα, μηχανήματα, και «κυριαρχία πάνω στην εργασία»(Μαρξ). Η συσσώρευση του κεφαλαίου δεν συμβαίνει μόνο με την εκμετάλλευση της μισθωτής εργασίας, αλλά με την εκμετάλλευση όλης της εργασίας, καθώς επίσης και της φύσης και της ίδιας της ζωής. Δεν είναι η «κοινωνικοποίηση» της εργασίας μέσω «ελεύθερης σύμβασης» που επιτρέπει την απαξίωση της εργασίας και της ζωής και ως εκ τούτου, την συσσώρευση περισσότερου κεφαλαίου, αλλά είναι η «φυσικοποίηση» της εργασίας και της ζωής και η μετατροπή της σε «φυσικό πόρο» για εκμετάλλευση / εξαγωγή που το κάνουν αυτό.
• Η λεγόμενη «πρωτότυπη» ή «πρωτόγονη» συσσώρευση (ο διαχωρισμός των παραγωγών από τα μέσα παραγωγής) δεν παίζει ρόλο μόνο στο ξεκίνημα του καπιταλισμού. Αναπαράγεται συνεχώς στον καπιταλισμό και ως εκ τούτου δεν είναι προ-ή μη-καπιταλιστική, αλλά αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του καπιταλισμού.
• Η «συνεχιζόμενη» πρωταρχική συσσώρευση αποτελεί κλοπή. Πρόκειται για συσσώρευση από στέρηση δικαιωμάτων. Όσοι υφίστανται αυτή τη στέρηση είναι κυρίως γυναίκες που – εκ νέου με κάθε γενιά και με οργανωμένο τρόπο - διαχωρίζονται από τον έλεγχο πάνω στο σώμα τους ως το «μέσο παραγωγής» τους, από τα αποτελέσματα της εργασίας τους, από τα παιδιά τους, και από τις ζωτικές δυνάμεις τους.
• Όλες οι πτυχές της αρχικής συσσώρευσης χαρακτηρίζονται από συστήματα βίας. Αυτό το «μυστικό» (Μαρξ) της αρχικής συσσώρευσης εξηγεί τη μόνιμη βία κατά των γυναικών, της φύσης και των αποικιοκρατούμενων. Αυτό που αντιμετωπίζουμε εδώ είναι ένας διαρκής πόλεμος.
Για τον καπιταλιστικό "τρόπο παραγωγής"
• Ο καπιταλισμός ως τρόπος παραγωγής βασίζεται σε μια σειρά διαφορετικών σχέσεων παραγωγής, συχνά παρερμηνευόμενων ως ξεχωριστών «συνυφασμένων τρόπων παραγωγής». Ο καπιταλισμός είναι ένας παγκόσμιος τρόπος ιδιοποίησης και απαλλοτρίωσης, και ένας εξίσου βίαιος τρόπος μετασχηματισμού και καταστροφής. Ο πόλεμος δεν είναι μια κατάσταση-εξαίρεση. Υπήρξε πάντα μια αναγκαία και μόνιμη πτυχή της οικονομίας του καπιταλισμού όπως η πολιτιική.
• Ο πόλεμος στον καπιταλισμό δεν σημαίνει μόνο κατακτητικό πόλεμο, αποικιακό πόλεμο, ή επιθετικό πόλεμο. Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής σημαίνει πάντα το ίδιο και τα δύο, τον πόλεμο κατά της ανθρωπότητας και πόλεμο ανάμεσα στην ανθρωπότητα και τη φύση.
• Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής έχει - σε αντίθεση με την κοινή αντίληψη - έναν συνεχή αποικιακό χαρακτήρα. Οι μέθοδοι εσωτερικής και εξωτερικής αποικιοκρατίας είναι τα τυπικά χαρακτηριστικά του. Αυτό ακριβώς είναι αυτό που καθορίζει τη «νεωτερικότητα» του, τη «πρόοδο», και το «πολιτισμό» του.
• Σύμφυτες με τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής δεν είναι μόνο οι ιμπεριαλιστικές αλλά και οι αυτοκρατορικές τάσεις που βασίζονται στο σύγχρονο παγκόσμιο σύστημα και που απαιτούν ολοκληρωτική παγκόσμια κυριαρχία. Οι δημοκρατικές πολιτικές συνθήκες είναι μόνο μια προσωρινή έκφραση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και σε καμία περίπτωση δεν συνδέονται κατ 'ανάγκην με αυτόν.
• Ο καπιταλισμός ως «τρόπος παραγωγής» - πραγματικά: καταστροφής - πάντα βασίζονταν στο σύνολο του πλανήτη. Αυτός είναι ο λόγος - αντιστρέφοντας την συνήθη άποψη – που όλος ο κόσμος πρέπει να είναι η «μονάδα ανάλυσης» (Wallerstein) – όχι ο «Πρώτος», «Δεύτερος», ή «Τρίτος» κόσμος. Ή ένα μεμονωμένο έθνος-κράτος, δεδομένου ότι το έθνος-κράτος είναι μόνο μια συνέπεια και μια διαιώνιση του διεθνούς καταμερισμού εργασίας / της παγκόσμιας τάξης. Αυτό είναι αυτό που λέμε «η ψευδαίσθηση του έθνους-κράτους».
Από το σοκ που προκλήθηκε από την πυρηνική καταστροφή του Τσερνομπίλ το 1986 – η οποία σηματοδότησε την έναρξη της πτώσης της Σοβιετικής Ένωσης - μερικοί από μας έχουν επικεντρωθεί όλο και περισσότερο σε μια κριτική της λεγόμενης «ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων», με άλλα λόγια: σε μια κριτική της τεχνολογίας στον καπιταλισμό. Αυτό συνέβη παράλληλα με την εντατική κριτική της πατριαρχίας. Σύντομα έγινε προφανές ότι η τελευταία ήταν στην πραγματικότητα μια προϋπόθεση της πρώτης.
Για την «ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων» του καπιταλισμού
• Η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων ήταν πάντα συνδεδεμένη με τις ανάγκες του πολέμου, ως εκ τούτου, με τις ανάγκες των εγγενώς καταστροφικών δυνάμεων.
• Η εργασία που αντιστοιχεί σε αυτές τις τεχνολογίες θα πρέπει να είναι «πολεμική» ή «στρατιωτική». Θα πρέπει να εισάγει τόσο υπάκουες όσο και επιθετικές σχέσεις με τον «εχθρό» του, το αντικείμενο της εργασίας. Κανένας «εξανθρωπισμός» ή «εκδημοκρατισμός» δεν μπορεί να αναμένεται από τέτοιες τεχνολογίες.
• Το εργοστάσιο ακολουθεί το μοντέλο του στρατοπέδου. Η τεχνολογία του δεν είναι αυτή του τεχνίτη, αλλά αυτή μιας μηχανής προσανατολισμένης στον πόλεμο. Δεν υπάρχει τίποτα «ουδέτερο» σε μια τέτοια τεχνολογία.
• Σε αντίθεση με την βιοτεχνία, η τεχνολογία του μηχανήματος βασίζεται στην έννοια του διαίρει και βασίλευε. Επομένως ακολουθεί τη λογική της «αλχημικής» παράδοσης, η οποία, απαρατήρητη από τους περισσότερους, πάντα υπονοούσε την αρχή της μηχανής. Σήμερα, η τεχνολογία της μηχανής είναι η σύγχρονη και συνολική εφαρμογή της αλχημείας. Παρ 'όλα αυτά, η αλχημεία έχει μέχρι τώρα αποτύχει στην φιλοδοξία της να διαχωρίσει την παραγωγικότητα και τη δημιουργία από τη φύση και τις γυναίκες ως μέρος της προσπάθειάς της για την παγκόσμια κυριαρχία.
• Κατ’ αρχήν, το μηχάνημα είναι ένα «κλειστό σύστημα». Είναι σαν ένα σύνολο, ένας ολοκληρωτικός θεσμός. Δεν έχει τίποτε να κάνει με την «βιοτεχνία» ως γενική τεχνική πια. Ως αντικειμενικό, ανώνυμο, απρόσωπο πραγματικό εμπόδιο, το μηχάνημα είναι «αποκρυσταλλωμένη κυριαρχία» και «αποκρυσταλλωμένος πόλεμος».
• Το αποτέλεσμα της μηχανής: το εμπόρευμα, είναι (όπως σε γενικές γραμμές είναι το κεφάλαιο / τα χρήματα) «αποκρυσταλλωμένη παρελθοντική ζωή» (Μαρξ), εξ ου και «πτωματοποιημένη» (Bloch) - όχι μόνο με την έννοια ότι είναι νεκρό, αλλά επίσης, με την έννοια του ότι έχει σκοτωθεί. Το εμπόρευμα εξυπηρετεί τη συσσώρευση του κεφαλαίου και όχι την ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών. Αυτή η ικανοποίηση έχει ως εκ τούτου ελάχιστη σχέση με την κατανάλωση των εμπορευμάτων.
• Οι «νέες» τεχνολογίες του σήμερα είναι ιδιαίτερα επιβλαβείς για τις γυναίκες και τις μητέρες, τη δημιουργία της ζωής, και την ίδια τη ζωή. Σήμερα η «μηχανοποίηση» -η μετατροπή της ζωής σε μηχανές - εισχωρεί βίαια στα σώματα των γυναικών, των ανδρών, και στη φύση.
• Είναι η σύγχρονη επιστημονική αντίληψη της φύσης, η οποία παρέχει τη βάση για την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων. Μέσα σε αυτή την αντίληψη, η φύση υποβαθμίζεται σε ένα νεκρό αντικείμενο, σε άψυχο υλικό και άψυχο θέμα. Θεωρείται ως ένας διαρκώς εκμεταλλεύσιμος πόρος. Αντιμετωπιζόμενη έτσι, η φύση γίνεται τελικά αυτό που πάντα υποτίθεται ότι είναι μέσα στη λογική της απεριόριστης ανθρώπινης «παραγωγικότητας» που στοχεύει στο να κυριαρχήσει επ’ αυτής: δηλαδή, μια κοινωνικά κατασκευασμένη «δεύτερη φύση» αντί για μια αυτο-δημιουργική «πρώτη (άγρια) φύση». Αυτή η αυτοεκπληρούμενη προφητεία αρνείται βέβαια τη βία και τη καταστροφή που αυτή η διαδικασία σημαίνει για τη φύση ως μια ζωντανή - και ως εκ τούτου ακριβώς όχι αδιάκοπα εκμεταλλεύσιμη αλλά φθαρτή και πεπερασμένη - οντότητα.
• Ειδομένη ως ένα σύστημα, η φύση εμφανίζεται ως ένας μηχανισμός, μια μηχανή. Τέλος, η ίδια η μηχανή θεωρείται ως φύση και καταφέρνει να υποκρίνεται ότι έχει πραγματικά πάρει την πρώτη θέση της φύσης.
• Οι γυναίκες έχουν θεωρηθεί ως μέρος αυτής της «μηχανής φύσης» από τον Διαφωτισμό. Μόνον η εργασία των ανδρών θεωρείται ως «παραγωγική», ειδικά όταν σχετίζεται με μηχανές (και οι γυναίκες - ως μέρος της μηχανής). Η γυναικεία εργασία - για παράδειγμα, η «παραγωγή της ανθρώπινης ζωής» - στερείται οποιασδήποτε αξίας. Το ίδιο ισχύει και για κάθε μη-μηχανική δραστηριότητα και την παραγωγικότητα της ίδιας της φύσης.
• Δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι οι λόγοι για την οικολογική καταστροφή του σήμερα, που είναι επίσης μια ανθρώπινη καταστροφή, δεν μπορούν να γίνουν κατανοητοί. Έχουν τις ρίζες τους στο γεγονός ότι οι πραγματικά παραγωγικές δυνάμεις: αυτές της ζωής («πρώτη φύση»), κατ 'ουσίαν έχουν καταστραφεί από τη μετατροπή τους μέσω της καπιταλιστικής «παραγωγής». Ωστόσο, αντί να το αναγνωρίσει αυτό, εξακολουθεί να είναι η φύση που γίνεται υπεύθυνη για το οικολογικό ζήτημα και ακόμα για την άσκηση περαιτέρω μέτρων καταπίεσής της - σαν να ήταν η φύση που απειλεί τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος που καταστρέφει τη φύση.
• Μια αληθινή ανδρική παραγωγικότητα θα μπορούσε να προκύψει μόνο εάν δεν ήταν δεσμευμένη στη μηχανή. Σήμερα, όμως, ο άνδρας εργάζεται για την οχύρωση της μηχανής χρησιμοποιώντας ένα είδος αλχημικής «τόνωσης»: είτε είναι η μορφή ενός ρομπότ (τεχνητή νοημοσύνη), ή ως βιο-μηχάνημα αναπαραγωγής («αναπαραγωγικές τεχνολογίες», cyborgs, ΓΤΟ, νανοτεχνολογία). Η ζωή «προγραμματίζεται» μέσα στη μηχανή, ή – βλέποντάς το από την αντίθετη όψη - η μηχανή «εξαναγκάζεται» να μπει βίαια στη ζωή. Η πρόθεση είναι να εξαναγκάσει τη ζωή να συντηρεί τη μηχανή και να κάνει τους δύο τόσο άρρηκτα συνδεδεμένους, έτσι ώστε τελικά η ίδια η μηχανή να μπορεί να εμφανίζεται ως πραγματικά «παραγωγική» και «δημιουργική». Με αυτό τον τρόπο, η μηχανή γίνεται ένα «ανοιχτό σύστημα». Με αυτό τον τρόπο δεν είναι πλέον «υπό», αλλά «εκτός» ελέγχου. Παρ 'όλα αυτά, υποτίθεται ότι η ίδια αναπαράγεται ως δήθεν ένα πολύ ανώτερο υποκατάστατο για τις μητέρες και τη φύση.
Φεμινιστική Έρευνα: Παγκοσμιοποίηση και πλήρης Κεφαλαιοποίηση
Αυτή η ανάλυση του καπιταλισμού αντικαθιστά την αναγωγική, απλουστευτική προσέγγιση τόσο των φυσικών επιστημών όσο και της πολιτικής οικονομίας (και της «κριτικής» τους). Βλέπει έτσι πολύ πιο μακριά από την Αριστερά. Η Αριστερά δεν θέλει καν να δει τις πραγματικές αντιφάσεις του πραγματικού υπαρκτού καπιταλισμού. Η ανάλυσή μας, από την άλλη πλευρά, βάζει τον καπιταλισμό στην πραγματική του διάσταση. Βλέποντάς τον από «κάτω» και από «έξω», ο καπιταλισμός δείχνει πολύ διαφορετικός (μερικές φορές ακόμη και αντιθετικός) σε ό,τι έχει μέχρι στιγμής παρουσιαστεί και επικριθεί - και από την Αριστερά. Από αυτή την άποψη, έννοιες που για καιρό υπηρέτησαν ως κατευθυντήριες γραμμές για ένα καλύτερο μέλλον, χάνουν το νόημά τους: - το προλεταριάτο, τα συνδικάτα, η αριστερή πολιτική, η τεχνολογική πρόοδος, η «ανάπτυξη» των βιομηχανικών χωρών, ο ηγετικός ρόλος του Βορρά, η υπεροχή των ανδρών πάνω στις γυναίκες. Εάν επρόκειτο να ακολουθήσουμε αυτές τις έννοιες, τίποτα δεν θα μας περίμενε, παρά ένα αδιέξοδο.
Δεδομένου ότι ο καπιταλισμός είναι μια εγγενώς παγκόσμια διαδικασία, περιλαμβάνει τον «Δεύτερο κόσμο» και τον «Τρίτο Κόσμο» αντί του να ενσωματώνει μια εναλλακτική λύση για τον δήθεν «φεουδαλικό» Νότο ή την «κόκκινη» Ανατολή. Ο καπιταλισμός, ή ο «Πρώτος Κόσμος», φαίνεται να έχει αναδειχθεί ως ο μοναδικός νικητής τα τελευταία 30 χρόνια της «παγκοσμιοποίησης». Ο «Σοσιαλισμός», εννοούμενος ως ένας «μετα-καπιταλιστικός» κόσμος, έχει σχεδόν εξαφανιστεί εντελώς. Ωστόσο, από το 1989, η νικηφόρα Δύση / Βορράς αντιμετωπίζει μια κρίση (η «ψευδαίσθηση του κράτους πρόνοιας») στην οποία έχει ελιχθεί με τη λεηλασία και την καταστροφή του κόσμου. Η λεγόμενη «μάχη της παραγωγής» αποδεικνύεται πολύ περισσότερο μάχη παρά παραγωγή. Έχει καταστεί αδύνατο για κάποιον με μάτια ανοιχτά να αγνοήσει τον παρασιτικό και αντιπαραγωγικό χαρακτήρα του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος.
Ως εκ τούτου, η κατάρρευση του σοσιαλιστικού συστήματος δεν σήμαινε το τέλος κάθε «ανταγωνισμού των συστημάτων», σηματοδότησε απλώς την κατάρρευση ενός μέρους του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος. Άλλα μέρη αναμένεται να ακολουθήσουν. Ο Νότος έχει ήδη εγκλωβιστεί σε έναν φαύλο κύκλο. Και στον Βορρά, λόγω της «πολιτικής μεταρρυθμίσεων» και στην αυξανόμενη «επισφάλεια» των συνθηκών εργασίας, πολλοί από τους πυλώνες του συστήματος αρχίζουν να ξετυλίγονται: οι αστικοί θεσμοί, το σύστημα της μισθωτής εργασίας, η πίστη των μαζών. Αντί για την απελευθέρωση των ανθρώπων από τα βάσανα, ο καπιταλισμός είναι αυτός που κατά βάση κάνει τους ανθρώπους να υποφέρουν. Η «Ανάπτυξη» για κάποιους σημαίνει αναπόφευκτα υπανάπτυξη για τους άλλους. Αντί της δημιουργίας ευημερίας για όλους, ο καπιταλισμός εκμεταλλεύεται και καταστρέφει τα πλούτη της γης («ιδιωτικοποίηση»). «Πρόοδος» δεν σημαίνει τίποτα, παρά τη βελτίωση των βίαιων μεθόδων ιδιοποίησης, απαλλοτρίωσης και καταστροφής. «Ανάπτυξη» σημαίνει πόλεμος σε όλα τα επίπεδα.
Οι συνέπειες που αντλούνται από αυτήν την ανάλυση του καπιταλισμού πρέπει να είναι ασυμβίβαστες. Αυτό που διακυβεύεται είναι το πώς να σταματήσουμε το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα και την ανάπτυξή του στο να φτάσει στην λογική κατάληξή του ως ένα παγκόσμιο σύστημα πολέμου. Αυτό σημαίνει να εγκαταλείψουμε την εμπορευματική παραγωγή και να αναζωογονήσουμε την οικονομία της επιβίωσης που έχει εδώ και πολύ καιρό καταπιεστεί και σε μεγάλο βαθμό καταστραφεί. Αυτό ισχύει τόσο για τον Βορρά όσο και για το Νότο. Όπως αναπτύχθηκε από τις Bennholdt-Thomsen, Mies, Shiva, τον εαυτό μου και άλλους στις διεθνείς συζητήσεις μας, η προοπτική της οικονομίας επιβίωσης διαμορφώνει τις δυνατότητες της διαδοχικής απελευθέρωσης της διαβίωσης, της ζωής, της ύπαρξης, της εργασίας, των σχέσεων των δύο φύλων, της πολιτικής, της φύσης και του πολιτισμού. Αυτό σημαίνει απελευθέρωση από τον διαρκή πόλεμο κατά της ανθρωπότητας και της φύσης που διεξήγαγε η εμπορευματική παραγωγή και η συνεχιζόμενη πρωταρχική συσσώρευση. Η προοπτική επιβίωσης έχει ασκηθεί για πολύ καιρό και συζητείται ως βιώσιμη εναλλακτική λύση στο Νότο, και το ίδιο συμβαίνει όλο και περισσότερο και στο Βορρά επίσης.
Αυτό που πρέπει να επιδιωχθεί είναι μια πολιτική του «αυταπόδεικτου της ύπαρξης, χωρίς τη κυριαρχία», που σημαίνει την επαναδημιουργία των κοινωνικών σχέσεων ισότητας. Οι προτάσεις μας ήταν πάντα προκλητικές για την Αριστερά. Η έννοια της «επιβίωσης» θεωρήθηκε ως τίποτε άλλο παρά μια οπισθοδρόμηση στις «παραδόσεις» και στην «υπανάπτυξη» και ανάξια συζήτησης - παρά το προφανές γεγονός ότι είναι ακριβώς η σύγχρονη παραγωγή εμπορευμάτων που προκαλεί πραγματική υπανάπτυξη. Η οικοφεμινιστική προοπτική μιας διαφορετικής σχέσης με τη φύση φάνηκε στην Αριστερά ως «ρομαντική» επειδή η φύση κρίθηκε βίαιη και ο άνθρωπος υποτίθεται ότι έπρεπε να την ελέγξει και να την κυριαρχήσει. Ωστόσο, οι φυσικές καταστροφές που βλέπουμε σήμερα δεν είναι τίποτα άλλο, παρά το αποτέλεσμα αυτής της λεγόμενης «κυριαρχίας επί της φύσης» - αντί να αντανακλούν τη βία της φύσης, εκφράζουν τη βία εκείνων που προσπαθούν να κυριαρχήσουν. Όσον αφορά τις εναλλακτικές σχέσεις των δύο φύλων, η αρσενική Αριστερά δεν μπόρεσε καν να συλλάβει έστω κάποιες. Και όταν δοκίμασε, πάντα έβλεπε τον εαυτό της αμέσως να καταπιέζεται από τις γυναίκες (αντί να αισθάνεται συγκλονισμένη από τις συνεισφορές των γυναικών!)
Η κριτική της μηχανής φαινόταν να είναι η απόλυτη προσβολή και απορρίφθηκε οριστικά – σαν ο «άνδρας» να χάνει την ταυτότητά του, χωρίς το μηχανικό κόσμο του. Τέλος (και αρκετά παραδόξως όπως φαίνεται), το όραμά μας για κοινωνικές σχέσεις χωρίς κυριαρχία φάνηκε να προκαλεί το φόβο στο εσωτερικό της Αριστεράς. Η κριτική μας στην κυριαρχία θεωρήθηκε ως μια κριτική χωρίς θεωρία - ως «αναρχία». Τι προδοσία! Μήπως η θεωρία πρέπει να καθιερώσει και να διατηρεί την κυριαρχία, προκειμένου να θεωρηθεί «επιστημονική» ή «πολιτική», ή για να είναι «σχετική»; Μήπως ο «Άνδρας» βασίζει την ταυτότητά του αποκλειστικά και μόνο στο ρόλο του ως κάποιος που κυριαρχεί; Φαίνεται να είναι έτσι. Ωστόσο, οι πραγματικές φεμινίστριες δεν μπορούν ποτέ να συμπεριληφθούν σε ένα κρατικό σχέδιο γιατί το κράτος έχει εφευρεθεί για κυριαρχία.
Δεν είναι μόνο η εμπειρία της Σχολής του Bielefed ότι η Αριστερά δεν ενδιαφέρεται για πραγματικές εναλλακτικές λύσεις. Η Αριστερά πράγματι δεν έχει καθόλου εναλλακτικές λύσεις να προτείνει. Όλες τους απλουστεύονται σε ένα πλάνο: στην απλή ανακατανομή του κεφαλαίου = εντολή, χρήμα και εμπορεύματα. Το μόνο ζήτημα της Αριστεράς ήταν πάντα: Πώς μπορούμε να έρθουμε στην εξουσία; Ο στόχος δεν ήταν ποτέ να ανατρέψει το σύστημα (ίσως να το «μεταρρυθμίσει») ή να επιδιώξει μια πραγματική εναλλακτική λύση. Πότε οι πραγματικές εναλλακτικές λύσεις εφαρμόστηκαν από τα πάνω; Γιατί λοιπόν η Αριστερά δεν θέλει μια εναλλακτική;
Τι σημαίνει Πατριαρχία, και τι σχέση έχει με τον καπιταλισμό;
Η ανάλυση του καπιταλισμού από την Αριστερά είναι περιορισμένη: πρώτον, γιατί η Αριστερά υπάρχει, σκέφτεται και αισθάνεται μέσα στην καπιταλιστική λογική. Και, δεύτερον, γιατί είναι βαθιά ριζωμένη στην πατριαρχία. Μόνον όταν τα όρια του καπιταλισμού αρχίζουν να προβάλουν μπορούμε να κοιτάξουμε το πριν και το μετά του καπιταλισμού. Και όταν το κάνουμε αυτό, συναντάμε την (μη- ή προ-καπιταλιστική) πατριαρχία και τη μητριαρχία. Η ανάλυση αυτών των εννοιών ως θεωρητικές έννοιες (και όχι μόνο ως πολεμικές) έχει χαρακτηρίσει το έργο μας όλο και περισσότερο από τη δεκαετία του 1990. Οι γυναίκες έχουν από καιρό μιλήσει για την πατριαρχία, ιδίως δεδομένου ότι ο καπιταλισμός είναι τόσο εμφανώς εχθρικός προς τις γυναίκες και τις εκμεταλλεύεται με ειδικά σχολαστικούς τρόπους. Όμως πάντα παρέμενε ασαφές, τι πραγματικά σήμαινε η πατριαρχία. Για τις περισσότερες γυναίκες, αυτό σημαίνει απλώς την εξουσία των ανδρών ή των πατέρων - μέσα στην οικογένεια, στο χώρο εργασίας, ή στο κράτος. Είναι γνωστό ότι η πατριαρχία είναι παλαιότερη από τον καπιταλισμό. Αλλά μερικοί στην Αριστερά πίστευαν ότι η πατριαρχία ήταν κυρίως ένα σχεδόν παράλογο ιστορικό κατάλοιπο που τελικά θα μπορούσε να απορριφθεί από τον καπιταλισμό και την «πρόοδο». Ωστόσο, από την άποψη αυτή, επίσης, τα πράγματα δεν είναι πάντα αυτό που φαίνεται να είναι.
Θέση I: Η Πατριαρχία είναι το βασικό θεμέλιο, η «βαθιά δομή» του καπιταλισμού.
Αν κάποιος πάει πέρα από τον καπιταλισμό και εξερευνήσει τα ιστορικά βάθη, τότε βρίσκει την πατριαρχία και μαζί με αυτή πολλές πραγματικότητες που χαρακτηρίζουν τον καπιταλισμό: τον πόλεμο ως μέσο για λεηλασία και κατάκτηση, την συστηματική κυριαρχία (το κρατικό σύστημα), την κατηγορηματική υποταγή των γυναικών, τις ταξικές διαιρέσεις, τα συστήματα εκμετάλλευσης της ανθρωπότητας και της φύσης, τις ιδεολογίες της ανδρικής «παραγωγικότητας» και τις θρησκείες της ανδρικής «δημιουργίας», τις αλχημικές πρακτικές που υποτίθεται ότι τις «αποδεικνύουν», και την εξάρτηση στην πραγματική παραγωγικότητα και στις δημιουργικές δυνάμεις των άλλων - ένας βαθιά «παρασιτικός πολιτισμός». Η Πατριαρχία είναι γνωστό ότι φτάνει πίσω για τουλάχιστον 5-7000 χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Ευρώπη γνώρισε πολλά κύματα πατριαρχικοποίησης. Αυτά περιγράφονται ποικιλοτρόπως ως «Κούργκαν» εισβολές, εκρωμαϊσμός, εκχριστιανισμός και η φεουδαρχία που τον ακολούθησε.
Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ της πατριαρχίας και του καπιταλισμού, και τι κοινό έχουν; Ο καπιταλισμός έχει παλιές και βαθιές πατριαρχικές ρίζες. Ο καπιταλισμός είναι, στην πραγματικότητα, η τελευταία έκφραση της πατριαρχίας. Με αυτή την έννοια, ο καπιταλισμός και η πατριαρχία ανήκουν μαζί. Οι διαφορές έγκεινται στο τι είναι ιδιαίτερο για τον καπιταλισμό: η επέκταση της μισθωτής εργασίας, η εφεύρεση της απλήρωτης εργασίας σπίτι (που είναι άμεσα συνδεδεμένη με την πρώτη), η γενίκευση της εμπορευματικής παραγωγής (με διάφορους τρόπους), ο καθοδηγητικός ρόλος του κεφαλαίου ως αφηρημένος πλούτος, η δημιουργία ενός «παγκόσμιου συστήματος», η οποία αντικαθιστά τις πρώην «αυτοκρατορίες» (Wallerstein), και η παγκοσμιοποίηση του συνόλου της καπιταλιστικής επιχείρησης, μέχρι του σημείου της πιθανής κατάρρευσής επειδή έχει φθάσει στα ορία του τι η γη μπορεί να αντέξει και του τι μπορεί τεχνολογικά να ξεπεραστεί. Ωστόσο, όλες αυτές οι συγκεκριμένες εξελίξεις εξακολουθούν να βρίσκονται εντός της γενικής πατριαρχικής τροχιάς.
Θέση ΙΙ: Ο καπιταλισμός προσπαθεί να πραγματοποιήσει την ουτοπία της πατριαρχίας: ένας κόσμος χωρίς φύση ή μητέρες («πλήρης πατριαρχικοποίηση»).
Η μία πτυχή που είναι εντελώς νέα για την πατριαρχία της νεωτερικότητας είναι η προσπάθεια να μετατρέψει τις ιδεολογίες της ανδρικής «παραγωγικότητας» και αρσενικής-θείας «δημιουργίας» σε υλική πραγματικότητα. Αυτή η μετάβαση από τον πατριαρχικό ιδεαλισμό στον πατριαρχικό υλισμό - η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Δυτική Ευρώπη - είναι αυτό που ξεχωρίζει πραγματικά τον καπιταλισμό από όλες τις άλλες μορφές της πατριαρχίας και από όλους τους άλλους τρόπους παραγωγής. Ωστόσο, αυτή η μετάβαση ακόμα δεν πρέπει να παρερμηνευθεί ως μια ρήξη στην πατριαρχική ιστορία. Αντίθετα, την φέρνει στο τέλος της και στην πλήρη υλοποίηση της αποδεικνύοντας μια για πάντα (στην «πραγματικότητα»), ότι ήταν πράγματι ο άρχοντας, ο πατέρας, ο άνθρωπος, ο Θεός, ο οποίος δημιούργησε τον κόσμο και είναι ο αληθινός δημιουργός της ζωής. Ο καπιταλισμός είναι το ουτοπικό έργο της σύγχρονης πατριαρχίας. Στόχος του είναι να κάνει μια ιδεολογική αιτιολόγηση της κυριαρχίας περιττή. Τώρα τα ίδια τα υλικά επιτεύγματα του καπιταλισμού είναι αυτά που υποτίθεται ότι πρέπει να αποδείξουν ότι οι πατριάρχες είναι πράγματι «δημιουργοί». Ο απώτερος στόχος είναι να τερματιστεί η εξάρτηση από το ποιος θα είναι πάντα ο μόνος αληθινός δημιουργός και παραγωγός: η φύση, η θεά, η μητέρα. Η ιδέα είναι να την αντικαταστήσουν με κάτι υποτιθέμενα ανώτερο.
Αυτό που τουλάχιστον υπονοείται σε αυτές τις προσπάθειες είναι το γεγονός ότι δεν υπήρξε ποτέ οποιαδήποτε αληθινή πατριαρχική δημιουργία. Στην πραγματικότητα, μέχρι την νεωτερικότητα η έννοια της πατριαρχικής δημιουργίας ήταν απλά ένας αφηρημένος ισχυρισμός. Αυτό που διακρίνει το σύγχρονο καπιταλιστικό ή πατριαρχικό έργο από τους προκατόχους του είναι ότι δεν αρκείται πλέον στην προσπάθεια να ιδιοποιηθεί ή να μιμηθεί τη δημιουργία της φύσης (μία μάταιη προσπάθεια προφανώς), αλλά ότι προσπαθεί ενεργά να αντικαταστήσει αυτή τη δημιουργία με κάτι εντελώς νέο. Αυτό που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι ένα «πραγματικό ουτοπικό» έργο που κατευθύνεται ενάντια στην τάξη της ζωής. Αυτό είναι αυτό που ονομάζω πατριαρχία ως ένα «αλχημικό» ή «πολεμικό σύστημα». Η καπιταλιστική μορφή της πατριαρχίας είναι η κορυφή της πατριαρχικής ανάπτυξης, της «εξέλιξης» που η πατριαρχία η ίδια έχει εφεύρει. Προσπαθεί να δημιουργήσει μια «καθαρή», «πλήρη» και «αιώνια» πατριαρχία ως ένα νέο παράδεισο, χωρίς καθόλου φυσικά και μητριαρχικά ίχνη. Η πρόθεση είναι να προχωρήσει πέρα από τον κόσμο όπως τον ξέρουμε και να καταλήξει σε έναν δήθεν ανώτερο - με τη διαδικασία της μεταφυσικής «γέννησης».
Θέση ΙΙΙ: Η Πατριαρχεία δεν θα ξεπεραστεί από την πρόοδο. Δεδομένου ότι η ίδια είναι η πρόοδος στην καπιταλιστική μορφή της.
Από το ξεκίνημά της, η σύγχρονη επιστήμη στάθηκε σε σχέση με τη φύση «ως στρατός στο έδαφος του εχθρού, χωρίς να ξέρει τίποτα γι’ αυτό». Με τη μορφή της σύγχρονης τεχνολογίας, και συγκεκριμένα: υπό τη μορφή της μηχανής, η σύγχρονη επιστήμη επεδίωξε σχεδόν να σβήσει («υποκαταστήσει») όχι μόνο τη ζωή, το θάνατο, και τη δημιουργία της ζωής όπως τα ξέρουμε, αλλά και το ανθρώπινο είδος, τις γυναίκες, και μητέρες, τη γη, τα φυτά και τα ζώα, και την ίδια την ύλη.
Οι νέες τεχνολογίες – η «πυρηνική αλχημεία», η βιοχημεία, η νανοτεχνολογία, η τεχνολογία αναπαραγωγής, και η γενετική μηχανική - ("algeny», Rifkin) αποκαλύπτουν με σαφήνεια τις προθέσεις της παρούσας εκσυγχρονισμένης μορφής της πατριαρχικής αλχημείας: να αποδείξει την υποτιθέμενη ύπαρξη ανδρικής δημιουργίας / παραγωγής. Αλλά φυσικά, αυτό το έργο δεν πραγματοποιείται σε συνεργασία με τις γυναίκες και τη φύση, αλλά σε αντίθεση με αυτές. Η ίδια η μηχανή αντιπροσώπευε την πρώτη προσπάθεια να αντικατασταθεί η ανθρωπότητα και η φύση (η μηχανή της δολοφονίας, της εργασίας, του σεξ, και της αναπαραγωγής). Τώρα έχει συμπληρωθεί από μια «μηχανοποίηση» της ίδιας της φύσης. Η μηχανή ως «ανοιχτό σύστημα» δεν υποκαθιστά τη φύση ως μια απλή συσκευή. Αντίθετα, αναγκάζει τη φύση να κάνει μόνη της ό,τι απαιτούν η γενετική τροποποίηση και η «πληροφορία», που υποκινούνται από μοριακά-μηχανικά μέσα. Η τεχνολογία αυτή θέλει να καταργήσει το «σχήμα», τις ίδιες τις μορφές ζωής.
Για παράδειγμα, το τέχνασμα της μηχανής ως «ανοιχτό σύστημα» αντί για κλειστό, είναι να χρησιμοποιεί τεχνολογίες όπως η γενετική τροποποίηση (GM) ή Νάνο για να αντικαταστήσει τις πληροφορίες των κυττάρων με νέες πληροφορίες που απορρέουν από τον καταναγκαστικό γενετικό συνδυασμό ή μίνι-φωτογραφίες. Μόλις εισαχθούν στο ζωντανό σώμα, αυτά υποτίθεται ότι αναπαράγονται σε αυτό. Αλλά οι φυσικοί κύκλοι έχουν τεθεί εν μέρει εκτός λειτουργίας, καθώς αυτή η άλλη τάξη εγκαθίσταται, μια προγραμματισμένη από έξω τάξη.
Μέχρι στιγμής, οι προσπάθειες αυτές υπολείπονται από τις προσδοκίες των ανδρών για έλεγχο. Στην πραγματικότητα, για όσους από εμάς με μια μη καπιταλιστική / μη πατριαρχική κατανόηση της φύσης και του σώματος, είναι προφανές ότι κάθε προσπάθεια να παραχθεί ένα αθάνατο, καλύτερο, υψηλότερο, ανώτερο, πιο τέλειο ον ή μορφή «ζωής» είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Το μόνο που έχει καταφέρει η σημερινή καπιταλιστική προσπάθεια είναι να απελευθερώσει δυνάμεις της βίας που καταστρέφουν τελικά όλες τις φυσικές σχέσεις και τους κύκλους - τόσο από έξω όσο και από μέσα. Τα πρόσφατα σχέδια για «υπερ-ανθρώπινη» (trans-human) ή ακόμα και «μετα-ανθρώπινη» ζωή απεικονίζουν την γελοιότητα του συστήματος και τον κίνδυνο: εάν τα ανθρώπινα όντα δεν μπορούν να δημιουργηθούν τεχνητά, θα μπορούσαν κάλλιστα να εξαλειφθούν! Η σύγχρονη καπιταλιστική πατριαρχία προφανώς δεν γνωρίζει ηθικούς περιορισμούς και έχει κάνει ήδη πολλή ανεπανόρθωτη ζημιά στη ζωή σε αυτόν τον πλανήτη.
Θέση IV: Όσο η καπιταλιστική πατριαρχία εξακολουθεί να είναι η ουτοπία της Αριστεράς, η Αριστερά δεν μπορεί να προσφέρει καμία εναλλακτική λύση.
Αναλύοντας την πατριαρχία καθιστά πολύ πιο εύκολο να καταλάβουμε γιατί η Αριστερά έχει τόσες δυσκολίες στην εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων για τον καπιταλισμό. Ο καπιταλισμός είναι η καπιταλιστική πατριαρχία, και αν ο πρώτος εξαφανιστεί, το ίδιο θα γίνει και με την δεύτερη. Η πατριαρχία τότε θα επιβιώσει μόνο σε μια προ-καπιταλιστική μορφή, μια που δεν συνεπάγεται την έννοια του «ουτοπικού υλισμού». Ωστόσο, είναι μάλλον απίθανο ότι η Αριστερά θα εγκαταλείψει ποτέ την τεχνολογική πρόοδο - τη καρδιά της καπιταλιστικής πατριαρχίας. Ως εκ τούτου, η «απελευθέρωση» της πατριαρχίας από τον καπιταλισμό δεν είναι στον ορίζοντα. Το αντίθετο βέβαια είναι εντελώς αδύνατο: ο καπιταλισμός δεν μπορεί να απελευθερωθεί από την πατριαρχία, γιατί χωρίς την πατριαρχία δεν θα μπορούσε να υπάρξει καπιταλισμός. Είναι η ουτοπία της πατριαρχίας και η προσπάθεια υλοποίησης που επέτρεψε να εμφανιστεί ο καπιταλισμός. Δεν υπάρχει καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής εκτός της πατριαρχίας.
Μια πραγματική εναλλακτική λύση στην καπιταλιστική πατριαρχία θα πρέπει να είναι μία εναλλακτική βάθους. Αυτό σημαίνει ότι οι μελετητές δεν θα ασχολούνται πλέον με τα 500 χρόνια του καπιταλισμού – αλλά με τα 5000 χρόνια πατριαρχίας! Πρέπει να απελευθερωθούμε από μια θρησκεία που μετράει ακόμη και τους άθεους ανάμεσα στους οπαδούς της και η οποία χαρακτηρίζεται από την σταθερή πεποίθηση στα συστήματα βίας που έχουν καθορίσει την ιστορία της πατριαρχίας από το ξεκίνημά της. Ειδικά στο Βορρά, οι αριστεροί και ακαδημαϊκοί άνδρες από καιρό έχουν προσχωρήσει σε αυτήν την πεποίθηση, και αυτές τις μέρες και ολοένα και περισσότερες γυναίκες κάνουν το ίδιο. Πρέπει να βρούμε εντελώς νέους τρόπους συναισθήματος, σκέψης και δράσης. Πρέπει να ακολουθήσουμε το παγόβουνο από την κορυφή του στα τεράστια βάθη που το καθορίζουν πραγματικά. Μόνον αυτό θα κάνει την σύγχρονη ανθρωπότητα, την αριστερά και πολλές φεμινίστριες μεταξύ αυτών, να το αναποδογυρίσουν και να αποκαλύψουν τις κρυμμένες αλήθειες της κοινωνίας μας.
Έτσι, το πρόβλημα της Αριστεράς, όταν ψάχνουν για εναλλακτική λύση είναι ακόμη πιο θεμελιώδες από ό, τι ήδη υποψιαζόμασταν. Η Αριστερά δεν ενδιαφέρεται για μια εναλλακτική λύση στον πραγματικό υπαρκτό καπιταλισμό, επειδή ο καπιταλισμός προτίθεται να υλοποιήσει την πατριαρχική ουτοπία και η πατριαρχία είναι σταθερά χαραγμένη στο «συλλογικό υποσυνείδητο» της Αριστεράς. Αυτό που χρειάζεται να αντιμετωπιστεί είναι το σύνολο, η εναλλακτική βάθους, που λάμπει μέσα από την ιστορική μητριαρχία (την «μητρική τάξη»), καθώς και τα λείψανα της μητριαρχίας που εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμη και εν μέσω της πατριαρχίας. Μέχρι σήμερα, η Αριστερά δεν αναγνωρίζει το αποτέλεσμα των πρόσφατων ερευνών που επιβεβαιώνουν ότι οι μητριαρχικές κοινωνίες του κόσμου - σε αντίθεση με την καπιταλιστική νεωτερικότητα και όλες τις πατριαρχικές κοινωνίες - δεν έχουν γνωρίσει ποτέ το κράτος, την κυριαρχία, τις τάξεις, τον πόλεμο, τις συγκρούσεις των δύο φύλων, ή τις οικολογικές καταστροφές. Δεν μπορούμε να βγάλουμε κανένα άλλο συμπέρασμα από το να αφήσουμε κάθε ελπίδα ότι η Αριστερά μπορεί να είναι οποιασδήποτε υποστήριξη για εμάς, καθώς αντιμετωπίζουμε τις μελλοντικές προκλήσεις. Ως εκ τούτου, δεν θα χαραμίσουμε άλλο τις ενέργειές μας προσπαθώντας να εξηγήσουμε την άποψή μας. Αντ’ αυτού θα επικεντρωθούμε στην εναλλακτική βάθους.
Tο άρθρο στα αγγλικά (PDF)
