Η τρέλα του εμφιαλωμένου νερού
του Larry Lack
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ SITE ΤΟΥ
Counterpunch Magazine,
http://www.counterpunch.org/lack07252006.html
Η βιομηχανία νερού εμφιαλωμένου είναι ένα πρωταρχικό παράδειγμα γιατί ο P.T. Barnum και όχι ο Adam Smith, πρέπει να χριστεί ως ο προστάτης άγιος του καπιταλισμού.Εκτός από τη χρησιμότητά του στις απομακρυσμένες περιοχές κατά τη διάρκεια καταστροφών και έκτακτων αναγκών, το εμφιαλωμένο νερό είναι μια εξ ολοκλήρου άχρηστη επιτήδευση. Οι φόβοι με τους οποίους παίζουν οι προμηθευτές του περί της ασφάλειας των δημόσιων παροχών νερού είναι υπερβάλλουσες ανοησίες. Αλλά η τεράστια παγκόσμια βιομηχανία εμφιαλωμένου νερού που στηρίζεται σε αυτούς τους ψεύτικους φόβους τορπιλίζει το δημόσιο νερό, παραμορφώνει τοπία και εκθέτει τους καταναλωτές που εμπιστεύονται το εμφιαλωμένο νερό σε σοβαρούς κινδύνους υγείας.
Παραπλανητικά υπερπροβαλλόμενα από τις μάρκες τους και με διαφημιστικές εικόνες βράχων στα βουνά και κρυστάλλινων ρυακιών, τα μπουκαλάκια νερού (και οι εμπλουτισμένες με μέταλλα, βιταμίνες ή γεύσεις παραλλαγές τους) είναι ένα πανταχού παρόν χαρακτηριστικό γνώρισμα της σύγχρονης ζωής. Το εμφιαλωμένο νερό είναι περισσότερο μια τάση μόδας παρά προϊόν. Οι πραματευτές του έχουν χρησιμοποιήσει τη διαφήμιση για να μετατρέψουν τα κοινότοπα προϊόντα τους σε εικόνες υγείας, φυσική ικανότητα, νιάτα και ομορφιά, που οι προωθητές τους προσπαθούν να μας κάνουν να σκεφτούμε ότι είναι από παρθένες πηγές.
Το 1990, περίπου δύο δισεκατομμύρια γαλόνια εμφιαλωμένου νερού πωλήθηκαν παγκοσμίως. Μέχρι το 2003 περισσότερα από 30 δισεκατομμύρια γαλόνια καταναλώθηκαν και οι πωλήσεις που σε εκείνη τη χρονιά έπιασαν τα 35 δισεκατομμύρια δολλάρια, έχουν συνεχίσει να αυξάνονται. Δεκάδες εκατομμύρια καταναλωτών αποφεύγουν τώρα το νερό της βρύσης και στηρίζονται αποκλειστικά στο εμφιαλωμένο νερό. Για αυτό το αμφίβολο προνόμιο, σύμφωνα με το Συμβούλιο Υπεράσπισης των Φυσικών Πόρων (NRDC), πληρώνουν μεταξύ 240 και 10.000 φορές της τιμής του νερού βρύσης συμπεριλαμβανομένων δέκα έως δεκαπέντε σεντς ανά μπουκάλι για να καλύψουν το κόστος διαφήμισης. Προς έκπληξη μας, παρ όλο το τρέχον σκάνδαλο για την τιμή της βενζίνης, οι περισσότεροι βορειοαμερικανικοί καταναλωτές άνετα πληρώνουν περισσότερο για το εμφιαλωμένο νερό, περίπου ένα δολλάριο ανά λίτρο από όσο δίνουν για βενζίνη.
Περίπου ένα τέταρτο όλου του εμφιαλωμένου νερού και τουλάχιστον το 40 τοις εκατό αυτού που πωλείται στη Βόρεια Αμερική είναι απλά δημοτικό νερό βρύσης που περνιέται μέσα από φίλτρα και που υφίσταται επεξεργασία με μέταλλα ή άλλες πρόσθετες ουσίες. Το υπόλοιπο του εμφιαλωμένου νερού που βρίσκεται στα καταστήματα αντλείται από τα υδροφόρα στρώματα υπόγειων υδάτων πολλά από τα οποία έχουν μειωθεί σοβαρά από αυτές τις "αντλήσεις" νερού.
Η δοκιμή ασφάλειας του εμφιαλωμένου νερού σπάνια απαιτείται ή γίνεται, αλλά δημοσιευμένες μελέτες δείχνουν ότι βαριά μέταλλα και άλλες τοξικές χημικές ουσίες καθώς επίσης και βακτηρίδια που απειλούν την υγεία βρίσκονται με εκπληκτική συχνότητα στο εμφιαλωμένο νερό που, ειρωνικά, πωλείται βασιζόμενο στους ισχυρισμούς περί "της καθαρότητας". Και οι χημικές και οι βακτηριακές μολύνσεις τείνουν να αυξάνονται όταν το νερό αποθηκεύεται σε σφραγισμένα μπουκάλια για μακριές χρονικές περιόδους.
Τα βακτηρίδια μπορούν να περάσουν μέσω των συστημάτων φιλτραρίσματος, και, εάν δεν ρυθμίζονται καλά, αυτά τα ίδια τα συστήματα μπορούν να μολύνουν το νερό που προορίζονται να καθαρίσουν. Μια περιεκτική ολλανδική μελέτη του 2004 διαπίστωσε ότι το 40 τοις εκατό από 68 μάρκες μεταλλικών νερών που δοκιμάστηκαν ήταν μολυσμένα είτε με βακτηρίδια είτε με μύκητες. Ο συντάκτης της μελέτης προειδοποίησε ότι τα βακτηρίδια στο εμφιαλωμένο νερό θα μπορούσαν να απειλήσουν την υγεία των καταναλωτών με εξασθενημένα ανοσοποιητικά συστήματα και απαίτησε ένα αποτελεσματικότερο έλεγχο του εμφιαλωμένου νερού. Μια μελέτη του 1993 που δημοσιεύθηκε στο Καναδικό Περιοδικό Μικροβιολογίας και μια ακόλουθη μελέτη του 1998 διαπίστωσαν ότι σχεδόν το 40 τοις εκατό των δειγμάτων εμφιαλωμένου νερού που πωλήθηκε στον Καναδά από το 1981 μέχρι το 1997 περιείχαν βακτηρίδια παραπάνω από τα εφαρμόσιμα πρότυπα ασφάλειας.
Το εμφιαλωμένο νερό είναι αρμόδιο για μια τεράστια αύξηση στη παγκόσμια παραγωγή πλαστικών μπουκαλιών. Οι εκτοξευμένες πωλήσεις εμφιαλωμένου νερού συνέπεσαν με και μπορεί να βοηθούν να εξηγηθεί μια αύξηση 56 τοις εκατό στην κατασκευή πλαστικής ρητίνης στις ΗΠΑ μεταξύ 1995 και 2001 (από 32 εκατομμύρια τόνους σε πάνω από 50 εκατομμύρια τόνους ετησίως). Καταναλώνοντας κρίσιμες προμήθειες πετρελαίου και φυσικού αερίου, τα εργοστάσια πλαστικών μπουκαλιών δημιουργούν και απελευθερώνουν τοξικά απόβλητα, συμπεριλαμβανομένης της βενζίνης, του ξυλολίου, και των οξειδίων του αιθυλενίου στο περιβάλλον. Τα τοξικά και καρκινογόνα συστατικά των πλαστικών μπουκαλιών, όπως οι φθαλικοί εστέρες που χρησιμοποιούνται για να καταστήσουν μερικά μπουκάλια εύκαμπτα, μπορούν να μολύνουν το περιεχόμενό τους κατά τη διάρκεια της μεταφοράς ή της αποθήκευσης. Ουσιαστικά σε κάθε μέρος του κόσμου τα πεταμένα μπουκάλια νερού έχουν γίνει ένα σημαντικό κομμάτι των σκουπιδιών στις άκρες του δρόμου. Επίσης παραφουσκώνουν τις χωματερές και απελευθερώνουν επικίνδυνες τοξίνες στον αέρα και το νερό όταν καίγονται σε βαρέλια ή στους βιομηχανικούς αποτεφρωτήρες. Παρά τα σκόπιμα παραπλανητικά κυκλικά βέλη της ανακύκλωσης που επιδεικνύονται στα μπουκάλια νερού, στα περισσότερα μέρη όπου πωλούνται τα εμφιαλωμένα μπουκάλια νερού ούτε ανακυκλώνονται ούτε επιστρέφονται έναντι μιας επιστροφής χρηματικού ποσού.
Αυτές οι συνταρακτικές πληροφορίες, και πολύ περισσότερες, βρίσκονται σε μια εκτεταμένη επισκόπηση της βιομηχανίας εμφιαλωμένυ νερού, " Μέσα στο μπουκάλι, μια αποκαλυπτική έκθεση της βιομηχανίας εμφιαλωμένου νερού" (ίδρυμα Polaris, Οττάβα, 2005). Χάρι στην εστίασή της στις συνέπειες της μεταχείρησης του νερού ως προϊόν, η έκθεση " Μέσα στο μπουκάλι" χρησιμοποιείται ως οδηγός μελέτης και δράσης από τις περιβαλλοντικές και πολιτικές ομάδες στον Καναδά, συμπεριλαμβανομένων των Συμβουλίο των Καναδών και Kairos, δίκτυο των προοδευτικών Χριστιανών του Καναδά. Γραμμένο από το διευθυντή του ιδρύματος Polaris, Tony Clarke, αυτή η αρχική έκδοση " Μέσα στο μπουκάλι" προσφέρεται ως πρόωρο βήμα σε αυτό που φαίνεται να είναι μια μεγάλης ακτίνας στρατηγική. Στο τέλος κάθε κεφαλαίου ο Clarke ζητά τοπικές πληροφορίες και προτάσεις από τους αναγνώστες θέτοντας ερωτήσεις και ζητώντας ανατροφοδότηση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Η έκθεση " Μέσα Στο μπουκάλι" περιλαμβάνει αυτά τα πρόσθετα καλά τεκμηριωμένα γεγονότα για την παγκόσμια εκτίναξη πωλήσεων εμφιαλωμένου νερού:
* Σχεδόν το ένα πέμπτο των βόρειο-Αμερικανών χρησιμοποιούν αποκλειστικά εμφιαλωμένο νερό για την καθημερινή υδάτωσή τους. Οι Καναδοί καταναλώνουν περισσότερο εμφιαλωμένο νερό από όσο καφέ, τσάι, χυμό μήλων ή γάλα. Στις προηγούμενες δύο δεκαετίες οι πωλήσεις εμφιαλωμένου νερού έχουν εκραγεί και τώρα ξεπερνούν μακράν τις πωλήσεις των μη αλκοολούχων ποτών και σχεδόν όλες τις άλλες πηγές εισοδήματος για τις επιχειρήσεις ποτών και τροφίμων που κυριαρχούν στη βιομηχανία εμφιαλωμένου νερού.
* Τέσσερις επιχειρήσεις δύο με έδρα στις ΗΠΑ, η κόκα κόλα και η PepsiCo, και δύο στην Ευρώπη, Nestle και Danone (οι κατασκευαστές του γιαουρτιού Dannon) πραγματοποιούν τις περισσότερες παγκόσμιες πωλήσεις εμφιαλωμένου νερού. Tα εμπορικά σήματα εμφιαλωμένου νερού της Nestle, συμπεριλαμβανομένων των Perrier, Poland Springs, Pure Life, Calistoga και δεκάδων άλλων, και το Evian της Danone, το Crystal και άλλες μάρκες, αντλούνται από τα φυσικά υδροφόρα στρώματα σε πολλές χώρες, με συνέπεια μερικές φορές τα στεγνά πηγάδια, τις περιφερειακές ελλείψεις νερού, και σημαντικές διαμαρτυρίες.
Η Aquafina της PEPSI (το πιο καλοπουλημένο εμφιαλωμένο νερό της Βόρειας Αμερικής) και το Dasani της κόκα κόλα είναι φιλτραρισμένο και/ή "επανεμπλουτισμένο με μέταλλα" δημοτικό νερό βρύσης. (Για να περιπλέξουν περαιτέρω την εταιρική εικόνα, κατόπιν συμφωνίας διακινούν επίσης στην αγορά αρκετά από τα εμπορικά σήματα του νερού της danone, συμπεριλαμβανομένου του Evian και Sparkletts, στη Βόρεια Αμερική.
* Οι διαφημίσεις εμφιαλωμένου νερού, η γλώσσα και οι απεικονίσεις στην ετικέτα των προϊόντων είναι συχνά κατάφωρα παραπλανητικές. Παραδείγματος χάριν, σύμφωνα με την έκθεση Polaris, το εμφιαλωμένο νερό Alaska Premium Glacier "προέρχεται από το δημοτικό σύστημα νερού της πόλης Juneau, στην Αλάσκα, συγκεκριμένα από τον σωλήνα # 111241, ο οποίος δεν είναι ένας παγετώνας".
* Στις ΗΠΑ και τον Καναδά, το εμφιαλωμένο νερό υπόκειται μακράν σε λιγότερο αυστηρή δοκιμή από ότι το νερό βρύσης. Τα εκατοντάδες εμφιαλωτήρια νερού της Βόρειας Αμερικής (η έκθεση " Μέσα στο μπουκάλι" παραθέτει 70 από αυτά με τις πηγές νερού τους και τα εμπορικά σήματα που παράγουν) ελέγχονται από ανώτερους υπαλλήλους δημόσιας υγείας των οποίων οι αριθμοί είναι πολύ μικροί. Κάνοντας αναφορά σε μια έκθεση του Συμβουλίου Υπεράσπισης των Φυσικών Πόρων του 1999 ("εμφιαλωμένο νερό: καθαρό ποτό ή καθαρά παραπλανητική διαφημιστική εκστρατεία;"), η έκθεση Polaris σημειώνει ότι το προσωπικό ρύθμισης και διαβεβαίωσης ασφάλειας του εμφιαλωμένου νερού της Αμερικανικής Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων(USDA) τότε αποτελούνταν από λιγότερο από δύο πλήρους απασχόλησης θέσεις.
* Κατά συνέπεια, οι περισσότερες εγκαταστάσεις εμφιάλωσης νερού στις ΗΠΑ επιθεωρούνται μόνο περίπου μιά φορά κάθε πέντε ή έξι χρόνια. Η Καναδική Υπηρεσία Επιθεώρησης Τροφίμων κατορθώνει να επιθεωρήσει τους εμφιαλωτές νερού του Καναδά, κατά μέσον όρο, κάθε τρία χρόνια. Παρόλα αυτά οι διαφημιστικές εκστρατείες εμφιαλωμένου νερού ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να αμφισβητήσουν την ασφάλεια του δημόσιου νερού βρύσης, η οποία στις αναπτυγμένες χώρες ελέγχεται συνεχώς και κρατιέται σε αυστηρά στάνταρ που πολλά εμφιαλωμένα νερά δεν θα μπορούσαν να πετύχουν.
Εκτός από το να εκθέτει το σχέδιο των ανεύθυνων πρακτικών των τεσσάρων μεγάλων παικτών της βιομηχανίας εμφιαλωμένου νερού, η έκθεση "Μέσα στο μπουκάλι" δίνει συγκλονιστικά επιχειρήματα για να κρατηθεί το δημόσιο νερό δημόσιο. Ενημερώνει επίσης τους αναγνώστες της για το θλιβερή κατάσταση απασχόλησης της κολοσσιαίας βόρειο-Αμερικανικής βιομηχανίας εμφιαλωμένου νερού των 12 δισεκατομμυρίων δολλαρίων που το 2002 παρείχε μόλις 6.709 συνήθως χαμηλόμισθες θέσεις εργασίας.
Ενώ αυτή η έκθεση για τους τοπικούς ακτιβιστές νερού εξιστορεί τη ζημία που γίνεται από το εμφιαλωμένο νερό συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των βασικών γεωργικών υδροφόρων στρωμάτων και της μόλυνσης του νερού με φυτοφάρμακα που πωλείται στην Ινδία (κοκα κόλα) και της υπεργολαβίας για την εργασία σκλάβων στη Βιρμανία (PEPSI) μετριάζει την κατακραυγή με τους απολογισμούς επιτυχών εκπαιδευτικών εκστρατειών και τα πρότυπα για τη διορθωτική δράση που προέρχεται από το εγχώριο μέτωπο στις ΗΠΑ και τον Καναδά.
Το τελευταίο κεφάλαιο της έκθεσης " Μέσα στο μπουκάλι" δίνει έμφαση στα ελπιδοφόρα μέτρα που κυρίως απαιτούν τον αποτελεσματικό έλεγχο από την κυβέρνηση για τη μείωση των κινδύνων υγείας και ζημίας του περιβάλλοντος που προκαλούνται από τις υπερβολές της βιομηχανίας-μεγαθήριο του εμφιαλωμένου νερού. Εκτός από το προφανές βήμα που όλοι μπορούμε να κάνουμε αποφεύγοντας το εμφιαλωμένο νερό οι ίδιοι και ενθάρρύνοντας άλλους να κάνουν το ίδιο, η πρώτη μεταξύ των λογικών πολιτικών που συστήνει η έκθεση " Μέσα στο μπουκάλι" είναι η επαρκής χρηματοδότηση για την επανοικοδόμηση της δημόσιας υποδομής νερού. Οι μελλοντικές εκδόσεις της έκθεσης Polaris θα περιλάβουν έναν απολογισμό του ιδιόμορφου αλλά αποφασιστικού Κινήματος Απελευθέρωσης Νερού στη Γερμανία. Οι υποστηρικτές του, μετά από τον υπολογισμό ότι περισσότερο από το ένα τοις εκατό των υδάτων επιφάνειας της Ευρώπης "είχαν εμφιαλωθεί σε μπουκάλια", εισέβαλλαν σε σουπερμάρκετ και ψιλικατζίδικα κατά ομάδες και έχυσαν όλο το εμφιαλωμένο νερό που μπόρεσαν να αρπάξουν σε αγωγούς, σε λουρίδες με πράσινο και σσε υδρορροές στις οδούς. Η ελπίδα τους ήταν ότι το νερό που "ελευθέρωναν" από εκείνα τα μπουκάλια θα επαναφόρτιζε τον αποξηραμένο κύκλο νερού και θα ήταν διαθέσιμο για να σβήσει τη δίψα της άσωτης ανθρωπότητας καθώς θα κυλούσε χωρίς να το εκμεταλλεύονται εμπορικά προς τη θάλασσα.
No comments:
Post a Comment