5 Ιουνίου - Παγκόσμια ημέρα κατά του σπισισμού (speciesism)

"Όλα τα ζώα είναι ίσα. Απλώς κάποια ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα."

George Orwell

Η αλαζονική αντίληψη της ανωτερότητας, όπως πολύ εύστοχα αποτυπώνεται στην παραπάνω φράση, είναι η βάση στην οποία στηρίζεται το οικοδόμημα του σπισισμού*.

Ο σπισισμός είναι η επινόηση της διάκρισης εκεί που δεν υπάρχει, εν συνεχεία η δικαιολόγηση αυτής της διάκρισης με αυθαίρετους ισχυρισμούς και τελικά η διαμόρφωση μιας νοοτροπίας περιφρόνησης, απαξίωσης και αδιαφορίας του ανθρώπου προς τα άλλα είδη.

Η νοοτροπία αυτή προωθείται με την δημιουργία μύθων, την παραποίηση γεγονότων, την προώθηση αρνητικών σχολίων και αντιλήψεων για τα ζώα, και γενικά με μια προπαγάνδα υποβάθμισης τους και της τεχνητής διαφοροποίησης του ανθρώπου από αυτά.

Μέσα στο αντιδραστικό αυτό πλαίσιο τα ζώα θεωρούνται απλά ως πόρος και παύουν να έχουν εγγενή αξία. Η ύπαρξη τους αποσυνδέεται από τον αυθύπαρκτο ρόλο τους ως άτομα προορισμένα να δρουν σε μια φυσική διαδικασία και προσδένεται στα συμφέροντα του ανθρώπου.

Συνολικά πρόκειται για την καθιέρωση ενός καθεστώτος ολοκληρωτικών αντιλήψεων απέναντι στα ζώα, στο οποίο έχει καταρριφθεί κάθε αξία (σεβασμός της ζωής, ελευθερία, μη καταπίεση/εκμετάλλευση, μη βία) δημιουργώντας το απαραίτητο χάσμα και την αποστασιοποίηση που επιτρέπει και νομιμοποιεί την οποιαδήποτε χρήση τους και κάθε ενέργεια εις βάρος τους.

Έτσι ο σπισισμός γίνεται ο εξορθολογισμός της εκμετάλλευσης των ζώων, όπου ο άνθρωπος ως κυρίαρχος έρχεται να αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού και να ανατρέψει την φυσική τάξη, καταργώντας κάθε έννοια δικαίου στην σχέση του με τα ζώα.

Εκμετάλλευση και σπισισμός είναι συγκοινωνούντα δοχεία, αφού η αύξηση της εκμετάλλευσης ενισχύει τον σπισισμό, ενώ η ενίσχυση του σπισισμού εξαπλώνει την εκμετάλλευση. (1)

Κατ΄ αυτόν το τρόπο η εκμετάλλευση των ζώων αυξάνεται συνεχώς, αλλά η ουσιαστική εκτόξευση της ξεκινά την δεκαετία του 1920 στις ΗΠΑ με την ανάπτυξη της βιομηχανίας κρέατος και γάλακτος.

Ειδικότερα μετά τον δεύτερο Π.Π. σημειώνεται μια εκθετική αύξηση της εκμετάλλευσης σε γιγαντιαία κλίμακα  και η μετατροπή πρώτιστα των δυτικών χωρών σε ένα κοινωνικό μοντέλο, το οποίο βασίζεται σχεδόν πλήρως στην εκμετάλλευση των ζώων για να καλύψει κάθε του ανάγκη, από την τροφή και την ένδυση, μέχρι την διασκέδαση και την ψυχαγωγία. (2)

Κι ενώ στην τρέχουσα συγκυρία η εκμετάλλευση των ζώων έχει λάβει κολοσσιαίες διαστάσεις, εντούτοις είναι καλά κρυμμένη και δεν απασχολεί καν την ανθρωπότητα, παρά μόνο ένα ελάχιστο κομμάτι αυτής, το οποίο έχοντας αντιληφθεί την τραγικά απατηλή αντίληψη του σπισισμού, ζει με ένα βίγκαν τρόπο ζωής γιατί:

-αρνείται να δει τα ζώα ως κατώτερα όντα και ως αντικείμενα άνευ αξίας, ή ως μηχανές και δούλους στην υπηρεσία ενός άπληστου ανθρώπου.

- αρνείται να κατευθύνεται από αντιδραστικές, αναχρονιστικές νοοτροπίες, όπως ο σπισισμός, ο οποίος με την σειρά του γίνεται το κατάλληλο υπόβαθρο για να αναπτυχθούν και να επεκταθούν αντίστοιχες διακρίσεις και στην ανθρώπινη κοινωνία (ρατσισμός, σεξισμός, εθνικισμός, φασισμός, κλπ).

- θεωρεί ότι το ζήτημα της εκμετάλλευσης των ζώων είναι το κεντρικό ζήτημα που πρέπει να επιλύσει η ανθρωπότητα στο δρόμο της προς ένα δίκαιο και πολιτισμένο κόσμο. Γιατί όσο θα υφίσταται η αδικία προς τα ζώα, θα υποσκάπτει κάθε αγώνα για το δίκαιο και θα μεταφέρει ολοένα και πιο έντονα όλες αυτές τις ανεπίτρεπτες πρακτικές προς τα ζώα (καταπίεση, βία, κακοποίηση, βασανισμός, κλοπή, στέρηση ελευθερίας, έγκλημα, γενοκτονία, κλπ)  μέσα στην ίδια την κοινωνία.

Η θεωρία και η πρακτική του veganism μας βοηθούν να διασφαλίσουμε μια άλλη σχέση ισότιμης συνύπαρξης με τα ζώα, τους άλλους ανθρώπους και το οικοσύστημα της Γης.

Ο veganism γκρεμίζει την αντιδραστική ψευδαίσθηση ανωτερότητας και αντιπαλότητας που καλλιεργεί η νοοτροπία του σπισισμού και φέρνει στο προσκήνιο το χρέος μας να μην εκμεταλλευόμαστε τα ζώα.

Μας οδηγεί στο να συνειδητοποιήσουμε την αδιάσπαστη ενότητα μας με τα άλλα αισθανόμενα όντα και το πόσο αλληλένδετη είναι η ίδια η ύπαρξη και η επιβίωση μας με τον σεβασμό και όχι την εκμετάλλευση και την εξόντωση της υπόλοιπης ζωής του πλανήτη.

Τα μεγαλύτερα εγκλήματα διεπράχθησαν και διαπράττονται στην βάση αυθαίρετων αντιλήψεων. Η ανθρωπότητα δεν μπορεί πλέον να παραμένει εγκλωβισμένη στις αναχρονιστικές αντιλήψεις και στην προπαγάνδα του σπισισμού, εθελοτυφλώντας μπροστά στην κολοσσιαίων διαστάσεων τραγωδία που επιβάλλει στα ζώα. 


Γιατί σε έναν πλανήτη-κολαστήριο θανάτου για 55 δισεκατομμύρια ζώα της στεριάς και 90 δισεκατομμύρια ζώα της θάλασσας κάθε χρόνο(μόνο για τροφή) και δισεκατομμύρια ακόμα θανάτους από τις άλλες σπισιστικές "χρήσεις" ζώων, αυτό που μένει τελικά είναι η διαβρωτική οσμή του αίματος, της βίας και του θανάτου.


Η αλλαγή είναι επιτακτικά άμεση και θα έρθει μόνον όταν οι άνθρωποι δουν την πραγματική διάσταση όλων αυτών που η σημερινή προπαγάνδα του σπισισμού εκφυλίζει στην απαξία και στον μηδενισμό.


Όταν οι άνθρωποι παραμερίσουν το πέπλο της σύγχυσης και ξαναδούν την "μηχανή" ως έμψυχη οντότητα, την εκμεταλλευόμενη μονάδα στην "γραμμή παραγωγής" ως αισθανόμενο ον, το υποκείμενο των πειραμάτων ως άτομο και υποκείμενο ζωής.


Το βίγκαν κίνημα έχει επωμιστεί το τιτάνιο αυτό έργο της αποκατάστασης των ζώων στην συνείδηση του κάθε ανθρώπου αλλά και του αλληλένδετου της εκμετάλλευσης των ανθρώπινων και μη ανθρώπινων ζώων.


Δεν είναι ένας εύκολος αγώνας γιατί η νοοτροπία απαξίωσης των ζώων μετράει χιλιετίες και είναι βαθιά ριζωμένη σε κάθε πτυχή της κοινωνίας.


Παρόλα αυτά είναι ένα ψεύδος και ως τέτοιο είναι καταδικασμένο να καταρρεύσει και η ιστορία θα κατατάξει τον σπισισμό στην ίδια κατηγορία με τον φασισμό, ως δηλαδή την αντιδραστική ιδεολογία που μεταχειρίστηκε την προπαγάνδα για να εξαπολύσει την εκμετάλλευση και το έγκλημα προς τους άλλους μόνο και μόνο επειδή ανήκουν σε άλλο είδος.

.................................
* Ορισμός του speciesism

Ό όρος speciesism δημιουργήθηκε από τον Βρετανό ψυχολόγο Richard D. Ryder το 1973 για να δηλώσει την μεροληπτικότητα προς τους μη ανθρώπους.  Στα ελληνικά έχει αποδοθεί ως σπισισμός, ή ειδισμός, ή ειδορατσισμός και σημαίνει την διάκριση εναντίον των ζώων ή την εκμετάλλευσή τους, η οποία βασίζεται στην παραδοχή ότι οι άνθρωποι είναι ανώτεροι και πιο σημαντικοί από όλα τα άλλα είδη.

1 - Ίσως μια από τις πιο σοβαρές πτυχές της εκμετάλλευσης είναι η αλλοίωση των χαρακτηριστικών των ζώων μέσα από τις επιλεκτικές διασταυρώσεις και τις γενετικές παρεμβάσεις, την οποία εκμεταλλεύεται ο σπισισμός για να δικαιολογήσει την εκμετάλλευση. Αυτές οι παρεμβάσεις δημιούργησαν ζώα που έχουν ελάχιστη σχέση με τα άγρια ζώα από τα οποία προήλθαν και πληρούν όλο και περισσότερο προδιαγραφές μηχανών παραγωγής.

Έτσι η αγελάδα απέκτησε το "χαρακτηριστικό" να παράγει 45 λίτρα γάλα την ημέρα αντί για 5 που παρήγε εκ του φυσικού της και τα οποία αρκούσαν μόνο για τον θηλασμό του μικρού της. Επίσης η εμπορευματοποίηση του γάλακτος και η διάθεση του στην αγορά για ανθρώπινη κατανάλωση, δεν επιτρέπει στο μικρό να πιει ούτε μια σταγόνα από αυτό το γάλα, γι αυτό και το σκοτώνουν άμεσα ή 4 το πολύ σε μήνες για να βγει το κρέας του στην αγορά ως "μοσχαράκι γάλακτος".

Ο σπισισμός έρχεται να δικαιολογήσει αυτήν την εκμετάλλευση διαδίδοντας ανακρίβειες του τύπου: "Τα ζώα έχουν ανάγκη την "βοήθεια" και την "φροντίδα" του ανθρώπου γιατί αν δεν τα αρμέξουμε θα σκάσουν", ή "Παράγουν τόσο γάλα. Τι να το κάνουν;", ή "Δεν σκοτώνουμε τα ζώα για να τους πάρουμε το γάλα".

Άλλο παράδειγμα η άγρια κότα η οποία έκανε αυγά 2-3 φορές το χρόνο, αποκλειστικά για την αναπαραγωγή της και για διάρκεια 15 χρόνων. Αντίθετα η σημερινή κότα αυγοπαραγωγής κάνει 1 αυγό ανά 25 ώρες και για μια διάρκεια 2 ετών, οπότε έχει πλέον εξαντληθεί και αφού δεν μπορεί να κάνει άλλα αυγά στέλνεται στο σφαγείο. Ενώ από την ίδια στιγμή της γέννησης τους θανατώνονται όλα τα αρσενικά κλωσσόπουλα γιατί δεν μπορούν να κάνουν αυγά.  Εδώ η προπαγάνδα του σπισισμού λέει: "Παράγουν τόσα αυγά, οπότε φτάνουν και για μας" ή "Δεν σκοτώνουμε την κότα για να της πάρουμε τ΄αυγά".

2- Συγκεκριμένα υπάρχουν πάνω από 11.000 ζωικά συστατικά, τα οποία χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία κάθε βιομηχανικού κλάδου και βρίσκονται σχεδόν σε κάθε τελικό προϊόν που καταναλώνεται και εκεί όπου δεν θα το περιμέναμε όπως για παράδειγμα η κόλλα βιβλιοδεσίας, τα ελαστικά, κινηματογραφικό φιλμ, κλπ.